Zilhicce ayı ve On gecenın önemi...

Bilindiği üzre hicri-kamerî ayların 12’ncisi zilhicce ayıdır. Bu ay, İslâm’ın beş esasından biri olan hac farîzasının îfa edildiği umumi afv ayıdır. Arafat’a çıkıldığı, için milyonlarca kurbanın kesildiği ve bir senelik hesapların görülüp amel defterlerinin kapandığı mukaddes bir aydır.

Zilhiccenin 1’inden 10’una kadar olan geceler, Kur''an-ı Kerim''de “leyâli-i aşere” diye tabir edilen on gecelerdendir. Diğer mübarek 10 geceler de, Ramzan-ı şerifin son 10 gecesi ile Muharrem ayının ilk on geceleridir. Rabbimizin, “On geceye yemin olsun ki...” (1) buyrurarak yeminle beyan ettiği bu mübarek zaman dilimi, bütün mü’minler için yepyeni bir manevi fırsat dönemidir.

Hadîs-i şeriflerde buyrulmuştur ki:

“Zilhiccenin ilk günlerinde tutulan bir gün oruç, bir yıl oruç tutmaya, bir gecesini ihya etmek de Kadir gecesini ihya etmeye bedeldir.” (2)

“Zilhiccenin ilk on gecesinde yapılan amel için, 700 misli sevap verilir.” “Zilhiccenin ilk 9 günü oruç tutana, her günü için bir yıllık oruç sevabı verilir.” (3)

“Allah indinde zilhiccenin ilk on gününde yapılan amellerden daha kıymetlisi yoktur. Bugünlerde tesbihi, tahmidi, tehlili ve tekbiri çok söyleyin!” (4) (Kısaca Tesbih, sübhanAllah; Tahmid, elhamdülillah; Tehlil, Lâ ilâhe illAllah; Tekbir ise Allâhu ekber demektir.)

Binaenaleyh bu ayda; günühlarımızın afvı, noksanların tamamlanması için istiğfar, salevât-ı şerife, diğer duâlar ve tesbih namazına devamda büyük hayır ve fazilet vardır.

Hacca gidemeyen mü’minlerin bu günlerde oruç tutmaları çok büyük fazilettir. O bakımdan kurban bayramından evvel 9 gün oruç tutmalı, 10. günü kurban kesilinceye kadar birşey yemeyip oruçlu bulunmalı ve orucunu kurban etiyle açmalıdır.

Hiç olmazsa 8’inci gün ile beraber, 9’uncu günü (Arefe günü) oruçlu olmak lâzımdır.

Kurban bayramı Arefe günü sabah namazından, 4’üncü bayram günü ikindi namazına kadar, bütün farzların arkasından “Teşrik tekbiri” almak, kadın-erkek her mükellef Müslümana vâciptir.

Sual: Zilhicce ayında, hangi günlerde oruç tutmalıdır? CEVAP Kurban bayramının bulunduğu aya Zilhicce denir. Zilhicce ayının ilk on gününde yapılan ibadetlerin kıymeti çoktur. Bu husustaki hadis-i şeriflerden birkaçı şöyledir: (Zilhiccenin ilk günlerinde tutulan oruç, bir yıl oruç tutmaya, bir gecesini ihya etmek de Kadir gecesini ihya etmeye bedeldir.) [İbni Mace] (Zilhiccenin ilk on gecesinde yapılan amel için, 700 misli sevap verilir.) [Beyhekî] (Zilhiccenin ilk dokuz gününde oruç tutan, her günü için, helal malından yüz köle azat etmiş veya yolundaki mücahidlere yüz at vermiş veya Kâbe’ye kurban için yüz deve göndermiş gibi sevaba kavuşur.) [R. Nasihin] (Zilhiccenin ilk on günü fazilette bin güne, Arefe günü ise, on bin güne eşittir.) [Beyhekî] İlk on günün kıymeti Ebüdderda hazretleri buyurdu ki: (Zilhiccenin ilk 9 günü oruç tutmalı, çok sadaka vermeli ve çok duâ ve istigfar etmelidir! Çünkü Muhammed aleyhisselam, (Bu on günün hayır ve bereketinden mahrum kalana yazıklar olsun) buyurdu. Zilhiccenin ilk 9 günü oruç tutanın, ömrü bereketli olur, malı çoğalır, çoluk çocuğu belâlardan muhafaza olur, günahları affolur, iyiliklerine kat kat sevap verilir, ölürken kolay can verir, kabri aydınlanır, Mizan’da sevabı ağır gelir ve cennette yüksek derecelere kavuşur.) [Şira] Nafile oruç tutarken uygun bir davete gidilince, orucu bozmak günah değildir. Bir mümin arkadaşı sevindirmek ve onu üzmemek için davetine gidilir. Davete gidip de orucunu bozmayan bir kimseye Peygamber efendimiz, (Arkadaşın senin için bu kadar külfete girdiği hâlde, sen hâlâ “Oruçluyum” diyorsun. Şimdi ye, sonra yerine bir gün tutarsın.) buyurdu. Yine buyurdu ki: (Davete giden, Ramazan, kaza ve adak orucu değilse, [nafile] orucunu bozsun!) (Din kardeşinin hatırı için nafile orucu bozana, bin günlük oruç sevabı yazılır. Bu orucu kaza edince de iki bin günlük sevap yazılır.) Öğleden sonra, bir zaruret olmadıkça, nafile orucu bozmamalıdır! Hadis-i şerifte, (Nafile oruç tutan kimse, öğleye kadar muhayyerdir.) buyuruldu.

İbni Abbâs radıyallahu anhümâ'dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
" Başka günlerin hiçbirinde, zilhiccenin ilk on gününü kastederek şu günlerde işlenecek amel-i sâlihten, Allah katında, daha sevimli hiçbir amel yoktur."
-Allah uğrunda yapılacak cihad da mı üstün değildir, Yâ Resûlallah? dediler.
- " (Evet)Allah yolunda yapılacak cihad da. Ancak malını ve canını tehlikeye atarak cihada çıkan, şehit olup dönmeyen kimsenin cihâdı başka.(O, bundan üstündür), buyurdu.
(Buhârî, Îdeyn 11. Ayrıca bk. Ebû Dâvûd, Savm 61; Tirmizî, Savm 52; Ýbni Mâce, Sıyâm 39)


DİPNOTLAR
(1) el-Fecr sûresi, 89/2.
(2) Tirmizi, Sünen, Savm, 52; İbn Mace, Sıyam, 39.
(3) Tirmizi, Sünen, Savm, 52.
(4) Abd b. Humeyd, Müsned, 1/257.
(5) Mübarek gün ve gecelerde yapılması tavsiye edilen Duâ ve İbâdetler, Fazilet Neşriyat, İstanbul, byy., s. 44.